Acne ၀က္ျခံ ေရာင္စံု

Q: က်မ အသက္ ၂၇ ႏွစ္အတြင္း ေရာက္ေနပါတယ္။ အိမ္ေထာင္မရွိပါဘူး။ NGO တခုမွာ လုပ္ေနပါတယ္။ မ်က္နွာမွာ ၀က္ျခံေပါက္တာ ေလးႏွစ္ေလာက္ရွိျပီထင္တယ္။ အခုေတာ့ ေပ်ာက္တယ္ဆိုတာ လုံး၀ေတာ့ မဟုတ္ေသးဘူး။ တခါတေလ ေပါက္ေသးတယ္။ အရင္ထက္ စာရင္ အမ်ားၾကီး သက္သာလာပါတယ္။ ခက္တာက ၀က္ျခံေတာ့ ေပ်ာက္ေနပါတယ္၊ အမဲစက္ေတြ ထြက္လာတယ္။ တင္းတိပ္လိုပဲ။ အရမ္း စိတ္ညစ္ရတယ္။ ရာသီလည္း ပုံမွန္လာတယ္။ ဘာလို႔ အဲလို ျဖစ္ရတာလည္းဆိုတာ နားမလည္ေတာ့ဘူး။ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္တဲ့ နည္းမ်ား လမ္းညႊန္ေပးပါ။ က်မ ၀က္ျခံ ေပ်ာက္တယ္ဆိုေတာ့ ျမန္မာျပည္က ထုတ္တဲ့ မဒီ ၀က္ျခံ တင္းတိပ္ ေပ်ာက္ေဆးမွဳန္႔ကို လိမ္းလို႔ပါ။ က်မက အလြန္ အသန္႔ အျပန္႔ ၾကိဳက္တဲ့ မိန္းကေလး တစ္ေယာက္ပါ။

A: Acne ၀က္ျခံဆိုတာ ဆရာ၀န္ေတြ အေတာ္ေလး အေမးခံရ ကုေပးၾကရတဲ့ ေရာဂါ တခုပါ။ နာတာရွည္လဲ ျဖစ္တယ္။ လူငယ္-လူရြယ္ေတြ ၈၅% မွာ ျဖစ္ၾကရတယ္။ ၀က္ျခံ ဆိုတိုင္း အတူတူနဲ႔ အႏူႏူ မဟုတ္ပါ။ အေရာင္ မတူၾကဘူး။ Red bumps, Whiteheads, Blackheads အနီ-အျဖဴ-အနက္။ မတူဘူးဆိုတာက ကုရာမွာလဲ မတူဘူး။ အျဖဴနဲ႔ အနက္ေတြက (ပလပ္) ေတြလိုဘဲ။ ေမြးညင္းအိတ္ ပိတ္ေနရင္ အျဖဴ၊ ပြင့္ေနရင္ အမဲ။ ရင္းေနရင္ အနီ။ Pus ျပည္ရွိေနတာပါ။ ၀က္ျခံ ဆိုတာက ေမြးညင္းအိတ္၊ ေခြ်းထြက္အိတ္နဲ႔ ေမြးညင္း၊ ၃ မ်ိဳး ဆက္စပ္ေနတယ္။

Sebaceous glands ေခြ်းထြက္အိတ္ေတြကေန Sebum ဆိုတာ ထုတ္ေပးေနလို႔ အသားအေရ စိုစြပ္ေနေစတယ္။ ျမီးေကာင္ေပါက္ အရြယ္ေရာက္ရင္ Androgens ေဟာ္မုန္း တန္ခိုးနဲ႔ ပိုထြက္တယ္။ အသက္ ၂၀ ေက်ာ္မွ ျပန္က်တယ္။ ေခြ်းနဲ႔ အတူ (ဆဲလ္) အပ်က္အစီးေတြပါ ေရာထြက္လာတယ္။ ဒီေတာ့ အိတ္မွာ ျပည့္ေနမယ္။ ေဘးက အေရျပားကို ျပန္႔ႏွံ႔လာေစတယ္။ မ်က္ႏွာအဆီျပန္တယ္ ေျပာၾကတာေပါ့။ ဒီအတိုင္းသာ ျဖစ္ေနရင္ ဘာမွ ျပႆနာ မေပၚဘူး။

အေရျပား (ဆဲလ္) ေတြက ပိုကပ္ေစးမႈ ျဖစ္လာတာ၊ အိတ္ထိပ္ပိုင္းမွာ ပိုမ်ားလာတာ၊ ေခြ်းထြက္မ်ားလာတာဆိုရင္ ဒုကၡ စေပးေတာ့မယ္။ P. acnes ဆိုတဲ့ ဗက္တီးရီးယားေတြ မ်ားျပားလာမယ္။ ေရာဂါအဆင့္ေတာ့ မေရာက္ေသးဘူး။ ဒီအဆင့္ ဆိုရင္ Benzoyl peroxide ေဆးနဲ႔ ဗက္တီးရီးယားေတြကို ႏွိမ္ႏိုင္တယ္။ Salicylic acid 2% လိမ္းေဆးက ေစးကပ္မႈကို တားေပးမယ္။

တကယ္လို႔ ထြက္ေပါက္က်ဥ္းျပီး ပိတ္လာရင္ Whitehead (Closed Comedone) “၀က္ျခံ-ေခါင္းျဖဴ” ဆိုတာ ျဖစ္လာမယ္။ အေပါက္ပြင့္ေနေသးရင္ Blackhead (Open Comedone) “၀က္ျခံ-ေခါင္းမဲ” ေခၚတယ္။ ပိုးကိုေသေအာင္ ပဋိဇီ၀ စားေဆး၊ လိမ္းေဆး သံုးရမယ္။ Tetracycline, Erythromycin, Minocycline, Doxycycline, Clindamycin ေဆးေတြ ျဖစ္တယ္။

၀က္ျခံကို အဆင့္ဆင့္ ေခၚေသးတယ္။ Acne Pimple ဆိုတာ ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ ေဘးကအေရျပားကို ေရာဂါ ရလာတဲ့ အဆင့္၊ Red bump နီျပီး ေဖါင္းလာမယ္။ ပဋိဇီ၀ေဆးကို ေသျခာေပါက္ ေပးရမယ္။ Acne Pustule ဆိုတာ ျပည္တည္ လာတာကို ေခၚတယ္။ Acne Cyst ဆိုတာကေတာ့ အိတ္တခုလို ပိုၾကီးလာတာပါ။

ကုရတာက လာမယ္-ၾကာမယ္ အစားျဖစ္ပါတယ္။ ၀က္ျခံ စျဖစ္တာ အရြယ္ေရာက္ခ်ိန္ၾကမွမို႔ အရြယ္ရလာရင္ ေပ်ာက္မွာ ေသျခာတယ္။ အရြယ္ဆိုတာလဲ ေဟာ္မုန္းနဲ႔ သိပ္ဆိုင္တယ္။ ၀က္ျခံနဲ႔ပါတ္သက္တဲ့ ေဟာ္မုန္းက အသက္နဲ႔တင္ မကဘူး၊ လိင္စိတ္ ေျပာင္းတာ၊ က်ား-မ ဆက္ဆံတာ၊ အိမ္ေထာင္က်တာ၊ ကိုယ္၀န္ရွိတာ စတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးေတြကို လိုက္တယ္။ ၀က္ျခံရွိေနသူဟာ “ႏုပ်ိဳ-သစ္လြင္ေသးတယ္” ဆိုတဲ့ ျပရုပ္အစစ္ ျဖစ္ပါတယ္။

၀က္ျခံ ေရာင္စံုေတြအတြက္ Skin Care အေရျပားကို ဂရုစိုက္ဘို႔ လိုပါတယ္။ ဂရုစိုက္ယံုနဲ႔ ေပ်ာက္မယ္ ေျပာတာေတာ့ မဟုတ္ပါ။ အစားအစာေၾကာင့့့္ျဖစ္တာ မဟုတ္လို႔ အစားကို ထည့္ေျပာတာ နည္းလမ္းမက်ပါ။ အဆီေတြ၊ (ဆဲလ္) အေသေတြ ရွင္းေအာင္လို႔ သိပ္မျပင္းတဲ့ ဆပ္ျပာနဲ႔ မ်က္ႏွာသစ္ပါ။ Oil-based makeup ဆီနဲ႔လုပ္တဲ့ မိတ္ကပ္ မသံုးပါနဲ႔။

ဆရာ၀န္ေတြက မဟုတ္ဘဲ အေတြ႔အၾကံဳ ရွိသူေတြေပးတဲ့ နည္းေတြပါ ေရးပါရေစ။
Tip 1: ေရ ဖန္ခြက္ ၃-၄ ခြက္ကို က်ိဳျပီး Soda bicarbonate ဆိုဒါမံႈ႔ လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၂ ဇြန္းထည့္ပါ။ မ်က္ႏွာသုတ္ပု၀ါကို အဲဒီအထဲ စိမ္ျပီး မ်က္ႏွာေပၚ ၅-၆ ခါ အုပ္ပါ။ ေနာက္ ဆန္မံႈ႔ လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္းနဲ႔ Curd ဒိန္ ၁ ဇြန္းကို ေရာျပီး လိမ္းေပးပါ။ ေနာက္ဆံုး ေရေအးနဲ႔ မ်က္ႏွာသစ္ပါ။
Tip 2: အလွဆီ-ဆပ္ျပာ Glycerin soap နဲ႔ ဆားနဲနဲ ေရာျပီး သုတ္လိမ္းပါ။ ၁ ပါတ္ ဆက္လုပ္ပါ။
Tip 3: နံနံပင္ အရြက္ကို အရည္လုပ္၊ လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္းနဲ႔ နံႏြင္းမံႈ႔ လက္ဖက္ရည္ဇြန္း တ၀က္ ေရာပါ။ ညအိပ္ရာ၀င္မွာ လိမ္းေပးပါ။ မနက္လင္းရင္ မ်က္ႏွာသစ္ပါ။ ၁ ပါတ္ ဆက္လုပ္ပါ။
Tip 4: သံပရာရည္ လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္းနဲ႔ သစ္ၾကံပိုးအမံႈ႔ လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္းေရာပါ။ ညအိပ္ရာ၀င္မွာ လိမ္းေပးပါ။ မနက္လင္းရင္ မ်က္ႏွာသစ္ပါ။ ၁ ပါတ္ ဆက္လုပ္ပါ။

ဆရာ၀န္မလိုတဲ့ ေနာက္နည္းေတြကလဲ စိတ္၀င္စားၾကမယ္ ထင္ပါတယ္။
• ေရေႏြး ဖန္ခြက္ ၄ ပံု ၁ ပံုထဲကို ဆားခါး Epsom salt (Magnesium sulfate) လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္း နဲ႔ Iodine အိုင္အိုဒင္း ၄ စက္ ေရာထည့္ပါ။ ေအးလာတဲ့အခါ ဂြမ္းစေလးနဲ႔ ျဖစ္တဲ့ေနရာေတြကို လိမ္းေပးပါ။ ေျခာက္ေသြ႔ခ်ိန္မွာ အ၀တ္သန္႔သန္႔နဲ႔ ရွင္းျပစ္ပါ။
• Methi (Fenugreek) leaves ပဲနံ႔သာရြက္ လတ္လတ္ ဆတ္ဆတ္ကို ေရနဲ႔ေရာ ေခ်ျပီး၊ ၁၀-၁၅ မိနစ္ လိမ္းေပးပါ။
• သံပရာရည္ လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္း နဲ႔ က်ိဳတားတဲ့ ႏြားနို႔ တဖန္ခြက္ထဲ ေရာျပီး လိမ္းပါ။
• နံသာနီ Red sandalwood 5 gm နဲ႔ Cinnamon powder နႏြင္းမံႈ႔ 5 gm ေရာပါ။ ႏြားႏို႔ နဲနဲပါ ထည့္ပါ။
• Almond powder ဗာဒံေစ့ အမံႈ႔ကို ေရနဲ႔ ေရာျပီး လိမ္းေပးပါ။
• ဆား၊ ပ်ားရည္ နဲ႔ သံပရာရည္ ဆတူေရာ လိမ္းပါ။ Yogurt ဒိန္ခ်ဥ္လဲ ထည့္ႏိုင္တယ္။
• ပ်ားရည္ ခပ္ေႏြးေႏြးနဲ႔ မ်က္ႏွာသစ္ႏိုင္တယ္။
• ေျမပဲဆီ သံပရာရည္ ဆတူေရာျပီး လိမ္းပါ။
• ၾကက္ဥအကာ (အျဖဴ) လိမ္းပါ။
• ပ်ားရည္ လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၃ ဇြန္း နဲ႔ Cinnamon powder နႏြင္းမံႈ႔ လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္းေရာျပီး လိမ္းပါ။

အလွအပနဲ႔က်န္းမာေရး ျမန္မာလို စာမ်က္ႏွာေတြမွာလဲ ဘိုလိုေရးတာေတြနဲ႔ မကြာတာကို သတိထားမိတယ္။ သူ႔ဆီက ကုိယ္ယူတာလား၊ ကိုယ့္ဆီက သူယူတာလား မသိပါ။ အၾကံတူ-ဥာဏ္တူေတြလဲ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။